اظهارنظر کوتاهی درباره شعر «پیغام»
شعر «پیغام» را زنده یاد احمد شاملو به مختوم قلی فراغی نوشته
درتوجه به شعر «پیغام» شاملو به مختومقلی با هدف اظهار نظر درباره آن، زمان نشر شعر بیش از جوانبی چون تشابهات و تفاوتهای مطرح دربین آن دو شاعر جلب توجه ام نمود.
زنده یاد احمد شاملو( ۱۳۰۴-۱۳۷۹) شاعر سدهی بیستم است وشعر «پیغام» را به ماغتیم قولی فراغی (۱۷۳۳-۱۷۹۷) شاعر سدهی هیجدهم تورکمن گفته است. ولی او طبعا شعر را برای نسل کنونی وآیندگان نوشته، وآنها نیز قضاوت خواهند کرد. بعلاوه نمی توان از نظر دورداشت که او در زمان حکومت استبدادی پهلوی، شعر« از زخم قلب آبایی» را خطاب به مادران آینده تورکمن سروده بود. آن شعر بسیار زیبا و پر معنی را بدنبال شنیدن خبر ترور یکی از فعالان سیاسی ترکمن بنام آبایی بدست مأمور شهربانی گومیش تپه خطاب به دختران ترکمن صحرا می سراید.
شاعر شعر«پیغام» را نزدیک به یک و نیم سال پس از ترور چهار رهبر جنبش شورایی ترکمنصحرا و ترور سه معتمد ترکمن های غرب ترکمنصحرا ویکسال پس از بسته شدن دانشگاه ها به بهانه ی «انقلاب فرهنگی» دراوایل ۱۳۶۰ خورشیدی می سراید. به نظر میرسد زنده یاد احمد شاملو شعر «پیغام بمختوم قلی» را در خطاب به همه ترکمن های فعال دوره انقلاب بهمن، وبیش از همه برای روشنفکران انقلابی ترکمنصحرا درآن مقطع نوشته است. بنابراین پیش از هر چیز باید دید که نسل فعال ترکمن درمقطع انقلاب درفضای پس از آزادی از دیکتاتوری پهلوی برای معرفی فرهنگ و شخصیت فرهنگی سده هجدهم تاریخ خود ماغتیمقولی چه تلاشی هایی نمودند :
یکماه پس از پیروزی مردمان کشورمان درسرنگونی رژیم دیکتاتوری پهلوی دربهمن ماه ، درآواخر اسفند ۱۳۵۷ کتابچه ی «زندگی و خلاقیت مختومقلی» نوشته ی مأتی کؤسه Mäti Köse نویسنده ترکمن از طرف کانون فرهنگی خلق ترکمن انتشار یافت. دربهار ۱۳۵۸ بعداز شکست توطئه ی جنگ افروزان درترکمنصحرا دیوان مختوم قلی فراغی چاپ و منتشر شد. در اواخر اردیبهشت ۵۸ نوار کاست هنرنمایی باغشی های ترکمن درفستیوال خوانندگان خلق های ایران که بمناسبت روزکارگر در تهران برگزارشده بود، بطور گسترده پخش گردید. اکثراشعار آوازهای اجرا شده از مختوم قلی فراغی بود و ترجمه آن با دیکلمه زیبای هنرمند تئاتر زنده یاد آی محمدی اجرا می شد. ودراکثر کتاب فروشی ها و نمایشگاه های کتاب ونوار و از این قبیل مکانها با صدای بلند پخش شده و توجه عابرین را جلب می نمود. دراوایل سال ۱۳۶۰ کتاب «دعوت» درباره مختومقلی را که زنده یاد دکتر آهنگری ترجمه کرد از طرف انتشارات «ایل گویجی» چاپ گردید.
ازطرف دیگر باید درنظر گرفت زنده یاد احمد شاملو خوب میدانست که «قبیله شاملو» جزو یکی ازهفت، هشت قبیله ای است که دربه حاکمیت رسیدن تشکیلات طریقت «مراد ومرشدی» صفوی ازطریق سرنگون کردن حکومت ترکمنهای «آق قوینلو» از قبیله ی بایندر نقش اصلی را ایفا کردند.
ونیز شاعر آگاه است که سیستم «مراد و مرشدی» صفوی که اجدادش برای برقراری حاکمیت وتحکیم آن جانفشانی ها کرده مرتکب جنایت های وحشتناکی گردیده بودند، همان سیستم «امام و امتی» سده بیستم است، که موجب بدبختی و رذالت مردمان ایران و منطقه درگذشته و حال شدند.
امروزه ولی دوران کاملن متفاوتی شکل گرفته و نرم ها واستانداردهای روزگار کنونی قشر روشنفکر ترکمنصحرا را در فضای جدیدی قرارداده است. درهرحال آنها نیز همانند روشنفکران سایر اجتماعات بشری و مردمان ایران خود را میراث دار ارزشی های تاریخی وفرهنگی خود نیز می شناسند. سوال این است که ازاین شناخت از جمله در رابطه با پیغام زنده یاد احمد شاملو چه وظایفی را متوجه خود میدانند؟
یوسف کرُ
برلین ، ۳۰ آزر۱۳۹۹-۲۰دسامبر ۲۰۲۰
در باره نویسنده /
امید بایندری
مطالب مرتبط
اطلاعیه ها
-
اردیبهشت 8, 1403 حکم اعدام توماج صالحی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم می کنیم
حکم اعدام توماج صالحی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم میکنیم موجی از اعتراضات گسترده ایرانی ها به صدور حکم اعدام برای خواننده معترض توماج صالحی، از جانب دادگاه انقلاب اصفهان به راه افتاده است. هموطنان معترض مان در سراسر جهان با حمایت معترضین جامعه مدنی کشورهای جهان به راه افتادند تا نهادهای مدافع حقوق بشر، دمکراسی و سکولاریزم صدای اعتراض شان…
-
آذر 23, 1401 🛑 اطلاعیه مشترک شورای مدیریت گذار و شورای ملی تصمیم
با ادای احترام به همه رزمندگان انقلاب پرشکوه “زن، زندگی، آزادی” که این چنین قهرمانانه و فداکارانه در سراسر ایران با نظام جنایت پیشه جمهوری اسلامی نبرد می کنند؛با گرامی داشت یاد عزیز جوانان و همه انسان هایی که در راه رهایی ایران و پاسداشت شأن و حرمت انسانی جان فدا کردند؛و با الهام از…
-
آذر 19, 1401 بیانیه ۳تشکل ترکمن صحرایی بمناسبت روز جهانی حقوق بشر ۲۰۲۲
روز جهانی حقوق بشر نوید بخش دنیایی مبتنی بر آزادی و برابری دهم دسامبر امسال هفتاد وچهارمین سالگرد روزجهانی حقوق بشر است. سند تاریخی منشور ویا اعلامیه جهانی حقوق بشر بمثابه یک عهد و پیمان بین‌المللی در روز دهم دسامبر سال ۱۹۴۸ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. ازآن پس این روز بنام روز جهانی حقوق بشر درحافظه تاریخی بشریت برای همیشه…
-
آذر 2, 1401 نامه۵ سازمان زنان ملیتهای تحت ستم درایران به۹ سازمان بین المللی
نامه پنج سازمان زنان ملیتهای تحت ستم درایران به نه سازمان بین المللی، ازجمله امنستی اینترناسیونال ویونیسف… ازابراز همبستگی شما متشکریم، اما زمان اقدام فوری درایران فرا رسیده است! به: سازمان ملل، یونیسف، عفو بین الملل، سازمان بین المللی کار،ENNHRI وهرکسی به مدافعان حقوق بشر درایران اهمیت می دهدموضوع : ازابراز همبستگی شما متشکرم، اما زمان اقدام فوری برای…
-
آذر 2, 1401 به حمایت مقاومت کردستان به پیوندیم
درحمایت از مقامت کردستان ایران به اعتصاب سراسری به پیوندیم تاریخ جنبش‌های سیاسی و اجتماعی ایران خیزش ها و انقلاب هایی را در دل خود جای داده که بنا به شرایط و ویژه گی ها ، بخشی از نواحی و اتنیک های ایران نقشی چشمگیر و تاثیر گذار در شکل گیری روند آن وقایع تاریخی…
-
آبان 13, 1401 فراخوان سه ائتلاف سیاسی به مناسبت چهلمین روز جمعه‌ی خونین زاهدان و همدردی با مردم خاش
برای چهلمین روز جمعه‌ی خونین زاهدان و همدردی با مردم خاش پس از جمعه‌ی سیاه و خونین خاش در حالی به چھلمین روز جمعه‌ی سیاه و خونین زاھدان که در ھشتم مھرماه ١۴٠١ اتفاق افتاد نزدیک می‌شویم که رژیم سفاک جمهوری اسلامی جمعه‌ی خونین دیگری را در ١٣ آبان در شهرستان خاش رقم زد که…
-
اردیبهشت 26, 1401 اطلاعیه
“کؤنگلۆنگ تاپان دۇست یۇلوندا، جان بِرگین”“جان ده در راه دوستی که دل آرامِ توست”“ماغتئمغولئ پئراغئ” همایش بزرگداشت ۲۸۹-مین سالگرد تولد شاعر بزرگ تورکمن، مختومقلی فراغی در “آق توقای”، با هماهنگی استانداری گلستان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و شورای هماهنگی جمعیت‌ها و انجمن‌های ادبی-فرهنگی تورکمنصحرا برگزار می‌گردد. مکان:آق‌توقای- آرامگاهزمان:پنج‌شنبه ۲۹ اردیبهشت، مراسم رسمی…
-
اسفند 15, 1400 اطلاعیه مشترک دو سازمان فرهنگی وسیاسی ونیز حقوق بشری ترکمن صحرا
نه به جنگ، پیش بسوی صلح ، تفاهم وهمکاری هرچه گسترده تر جهانیان برای حقوق بشر، آزادی و دمکراسی رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، برای حل مسایل و مشکلاتی که روسیه در رابطه با اوکراین دارد، راه جنگ را پذیرفته در روز ۲۴فوریه ۲۰۲۲ فرمان اعزام قوای نظامی صادر نمود و دنیا را در وضعیت بیم وهراس…
-
اردیبهشت 10, 1400 اعتراض مدافعان حقوق بشر ترکمن صحرا بسازمان ملل
اعتراض سازمان مدافعان حقوق بشر ترکمن صحرا به برگزیدن جمهوری اسلامی ایران، به عضویت کمیسیون مقام زن در سازمان ملل اخیرا برخلاف انتظار جامعه مدنی جهانی بویژه جامعه مدنی ایران در رسانه های سراسر جهان اعلام شد جمهوری اسلامی ایران، به عضویت کمیسیون مقام زن درسازمان ملل متحد برگزیده شده است. سوال سازمان مدافعان حقوق بشر ترکمنصحرا از مسئولین سازمان…
