روز۱۲ ژانویه روز گرامیداشت “یاد روز” سه بار قتل عام ترکمنها درتاریخ معاصر ازتابستان ۱۸۷۳تا پایان۱۹۱۶ است.
۱-کشتار ده روزه ترکمنها درتابستان ۱۸۷۳ درمحدوده استان «داش اوغوز» جمهوری ترکمنستان،
۲-کشتار دوم در جنگ گوّک تپه درمحدوده «استان آخال» که از ۱۸۷۸تا ۱۲ژانویه ۱۸۸۱ طول کشید،
۳-قتل عام ترکمنها در ترکمنصحرا درزمستان ۱۹۱۶.
تهران پس ازشکست ترکمنها درجنگ گوک تپه در ۱۲ ژانویه ۱۸۸۱ میلادی با فرستادن هیاتی پیروزی ارتش روسیه را تبریک گفت و برای استقرار همسایگی دوستانه خواستار قرا داد مرزی بشرط هدیه دادن بخش جنوب رود اترک از اراضی متصرفی ارتش روسیه از خاک ترکمن شد. وپادشاه روسیه پیشنهاد را پذیرفت و ترتیب قرار داد مرزی معرف بقرار داد آخال را داد.
قرارداد در دسامبر۱۸۸۱ امضا شد. ولی دولتها وسه حکومت ایران پس از قرار داد مرزی در۱۸۸۱ به تجاوز بخاک ایران (طبق آن قرارداد) در دکابر۱۹۱۶ وکشتار نزدیک به چهارصد هزار ترکمن ترکمنصحرای ایران را محکوم نکردند. امما کرنسکی رئیس دولت روسیه درفاصله انقلاب فوریه واکتبر۱۹۱۷ کشتار را محکوم کرد و پذیرفت غرامت پرداخت کند ولی براثر انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ برکنار شد.
*-چند منبع برای علاقمندان
درباره سه بار قتل عام ترکمنهای شرق خزر از منابع زیر اطلاعات لازم را میتوان کسب کرد:
۱.کتاب ترکمنهای ایران نوشته ب. لوگاشوا، ترجمه و نشر در تهران ۱۳۵۹ خورشیدی
۲.کتاب دوجلدی تاریخ ترکمنستان نوشته اراز محمد سارلی،چاپ دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی وزارت امور خارجه ایران، تهران-تابستان ۱۳۸۴
۳-کتاب گزارش مک گاهان خبرنگار هرالد نیویورک. این کتاب درایران ترجمه و چاپ نشده ولی به انگلیسی ازگوگل قابل دسترسی است.
MacGahan, J.A. Campaingn of the Oxus and the Fall of Khiva. London: Sampson Low, 1874.
Campaigning on the Oxus, and the fall of Khiva : MacGahan, J. A. (Januarius Aloysius), 1844-1878 : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive
یوسف کرُ
۱۲ ژانویه ۲۰۲۱ – ۲۳دی ۱۳۹۹
HATYRA GÜNI: Daşoguz, Gökdepe we Türkmensähra Gyrgynçylyklary…
12-nji ýanwar Hatyra günine bagyşlanan ýörite sanynda basybaljylaryň Gökdepe galasyndaky we ondan owalky Daşoguz hem on8dan soňky Türkmensähra gyrgynçylyklaryndan alynmaly taryhy sapak barada söz açylýar. Erkin Ses Türkmen kanalyna ýazylyň (goldawçylara goşulyň) we buşkuk jaňyny hem açyň. Bize wideo we ses iberiň, olary dünýä jar eder ýaly.
در باره نویسنده /
امید بایندری
Daşoguz Gökdepe Türkmensähra تورکمنلر تورکمنلرینگ ۱۲یانوار حاطیرا گؤنی قتل عام ترکمنها درتاریخ معاصر ی.کرُ
مطالب مرتبط
بیانیه 3تشکل ترکمن صحرایی بمناسبت روز جهانی حقوق بشر 2022
روز جهانی حقوق بشر نوید بخش دنیایی مبتنی بر آزادی و برابری دهم دسامبر امسال هفتاد وچهارمین سالگرد روزجهانی حقوق بشر است. سند تاریخی منشور ویا اعلامیه جهانی حقوق بشر بمثابه یک عهد و پیمان بین‌المللی در روز دهم دسامبر سال 1948 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. ازآن پس این روز بنام روز جهانی حقوق بشر درحافظه تاریخی بشریت برای همیشه…
آخرین دیدگاه ها