دهم اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام است
بمناسبت ده اکتوبر روز جهانی مخالفت با مجازات مرگ
دهم اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام است. من در۴۲ سال گذشته ده ها مقاله درباره اعدام نوشته ام و درهریک به مساله اعدام از زاویه یا زوایای خاصی پرداخته‌ام. اولین مقاله را درپاییز سال 1358 وبلافاصله پس ازاشغال سفارت آمریكا وسقوط حكومت بازرگان كه به ایران بازگشته بودم نوشتم. ماشین اعدام صادق خلخالی هم‌چنان كار می‌كرد وپس از خرد كردن عمده رهبران رژیم شاه به جان مطرودان اجتماعی واز جمله معتادان و روسپیان افتاده بود. قتل دو روسپی را كه به فرمان خلخالی صورت گرفته بود بهانه كردم ومقاله محترمانه‌ای تحت عنوان «آی مسلمان‌ها، یك نفر دارد می‌سپارد جان!» نوشتم وعلیه مجازات اعدام استدلال كردم. دراین مقاله به خصوص با استناد به آیاتی ازقرآن وبا تكیه بر«روحانیت» روحانیان ازآنان خواستم كه جانب روحانیت و انسانیت را بگیرند، رحمت و شفقت را بر سخت‌گیری و خشونت برگزینند ودركشتن آدمیان احتیاط را رعایت كنند وازآن دست بكشند. مضمون مقاله و این كه اصولا در آن فضا نوشتاری از این قبیل می‌توانست كمترین تأثیری داشته باشد یا خیر، موضوع این نوشته نیست- مهم آن است كه این مقاله درطول چند هفته به ترتیب به سه روزنامه تحت كنترل «لیبرال‌های» آن روز، یعنی كیهان (تحت كنترل آقای ابراهیم یزدی)، میزان (ارگان نهضت آزادی) و انقلاب اسلامی (آقای بنی‌صدر) عرضه شد وهركدام به بهانه‌ای ازنشر آن سر باز زدند.
طرح مسئله لغو اعدام در داخل كشور البته كار آسانی نبوده است. ودرست در روزهایی که شعار «اعدام باید گردد» همه جا را پر کرده بود ومخالفان «مترقی» جمهوری اسلامی نیز به کشتارهای خلخالی دست مریزاد می‌گفتند و خواهان برخورد «قاطع‌تر» او بودند، عدم درج مقاله فوق تعجب آور نبود. بار دوم، تلاش نویسنده كه پس از یك فاصله طولانی ٢٠ ساله صورت گرفت موفق‌تر بود وبه نشر مقاله كوتاهی در روزنامه نشاط در سال ١٣٧٨منجر شد. ولی نشر آن بهانه‌ای برای سركوب مطبوعات به دست مخالفان اصلاحات داد وبه توقیف روزنامه ودستگیری وزندانی شدن سه تن از دست‌اندركاران آن آقایان باقی، شمس‌الواعظین و صفری انجامید.
درهمین فاصله تلاش‌هایی به عمل آمد تا شاید نیروهای سیاسی داخل كشور نیز به پیكار علیه مجازات اعدام بپیوندند. از جمله «گروه ایرانی حقوق بشر» (كه من افتخار عضویت آن را داشتم) درسال ١٣٧٤ فراخوانی برای لغو اعدام درایران صادر كرده وازهمه سازمان‌های سیاسی ایرانی خواسته بود كه به این فراخوان پاسخ مثبت دهند ومتن این فراخوان را برای سه سازمان سیاسی داخل كشور نیز فرستاد. ازاین سه تنها یكی، حزب ملت ایران به رهبری زنده‌یاد فروهر، به این فراخوان پاسخ مثبت داد. دو تشكیلات دیگر، ازجمله نهضت آزادی ایران، هیچگاه به پیام گروه پاسخ ندادند. صرف نظر از مواضع این سازمان‌ها درمورد مجازات اعدام، به روشنی اعلان صریح هرگونه موضع علیه این مجازات درفضای سیاسی ایران درآن هنگام نیاز به حدی از شجاعت داشت كه غالب این سازمان‌ها فاقد آن بودند.
این فضا در دو دهه اخیر وبه خصوص پس ازمقاله روزنامه نشاط درسال ١٣٧٨ كه این تابو را درهم شكست درحال تغییر بوده است. نویسندگان متعددی به مناسبت‌های مختلف بحث اعدام را در روزنامه‌ها پیش كشیده‌اند و روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها بارها انتقادهای سازمان‌های حقوق بشری از ادامه مجازات اعدام درایران را منعكس كرده‌اند.
در این مورد به خصوص باید از تلاش‌های پیوسته و محققانه آقای عمادالدین باقی باد کرد كه پس از تجربه روزنامه نشاط و تحمل زندانی سنگین به خاطر دفاع از درج مقاله علیه اعدام، به فعالیت‌های حقوق بشری روی آورده، و در یك سلسله کتاب ها، مقالات و گفتارهای تحقیقی به زمینه‌سازی فرهنگی علیه مجازات اعدام، به خصوص از دید مذهبی و فقهی، پرداخته است و به این بحث در فضای سیاسی و اجتماعی ایران دامن می‌زند.
اکنون به مناسبت دهم اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام در ده روز آینده گزیده ای از ده ها مقاله درباره اعدام را که در ۴۲ سال گذشته نوشته ام و درهر یک به مساله اعدام از زاویه یا زوایای خاصی پرداخته‌ام این جا بازنشر می‌کنم. امیدوارم آن‌ها را بپسندید.
حسین باقرزاده 30سپتامبر2021
برگرفته از سایت ایران گلوبال
در باره نویسنده /
امید بایندری
مطالب مرتبط
بیانیه 3تشکل ترکمن صحرایی بمناسبت روز جهانی حقوق بشر 2022
روز جهانی حقوق بشر نوید بخش دنیایی مبتنی بر آزادی و برابری دهم دسامبر امسال هفتاد وچهارمین سالگرد روزجهانی حقوق بشر است. سند تاریخی منشور ویا اعلامیه جهانی حقوق بشر بمثابه یک عهد و پیمان بین‌المللی در روز دهم دسامبر سال 1948 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. ازآن پس این روز بنام روز جهانی حقوق بشر درحافظه تاریخی بشریت برای همیشه…
آخرین دیدگاه ها