دهم اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام است
بمناسبت ده اکتوبر روز جهانی مخالفت با مجازات مرگ
دهم اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام است. من در۴۲ سال گذشته ده ها مقاله درباره اعدام نوشته ام و درهریک به مساله اعدام از زاویه یا زوایای خاصی پرداخته‌ام. اولین مقاله را درپاییز سال ۱۳۵۸ وبلافاصله پس ازاشغال سفارت آمریکا وسقوط حکومت بازرگان که به ایران بازگشته بودم نوشتم. ماشین اعدام صادق خلخالی هم‌چنان کار می‌کرد وپس از خرد کردن عمده رهبران رژیم شاه به جان مطرودان اجتماعی واز جمله معتادان و روسپیان افتاده بود. قتل دو روسپی را که به فرمان خلخالی صورت گرفته بود بهانه کردم ومقاله محترمانه‌ای تحت عنوان «آی مسلمان‌ها، یک نفر دارد می‌سپارد جان!» نوشتم وعلیه مجازات اعدام استدلال کردم. دراین مقاله به خصوص با استناد به آیاتی ازقرآن وبا تکیه بر«روحانیت» روحانیان ازآنان خواستم که جانب روحانیت و انسانیت را بگیرند، رحمت و شفقت را بر سخت‌گیری و خشونت برگزینند ودرکشتن آدمیان احتیاط را رعایت کنند وازآن دست بکشند. مضمون مقاله و این که اصولا در آن فضا نوشتاری از این قبیل می‌توانست کمترین تأثیری داشته باشد یا خیر، موضوع این نوشته نیست- مهم آن است که این مقاله درطول چند هفته به ترتیب به سه روزنامه تحت کنترل «لیبرال‌های» آن روز، یعنی کیهان (تحت کنترل آقای ابراهیم یزدی)، میزان (ارگان نهضت آزادی) و انقلاب اسلامی (آقای بنی‌صدر) عرضه شد وهرکدام به بهانه‌ای ازنشر آن سر باز زدند.
طرح مسئله لغو اعدام در داخل کشور البته کار آسانی نبوده است. ودرست در روزهایی که شعار «اعدام باید گردد» همه جا را پر کرده بود ومخالفان «مترقی» جمهوری اسلامی نیز به کشتارهای خلخالی دست مریزاد می‌گفتند و خواهان برخورد «قاطع‌تر» او بودند، عدم درج مقاله فوق تعجب آور نبود. بار دوم، تلاش نویسنده که پس از یک فاصله طولانی ٢٠ ساله صورت گرفت موفق‌تر بود وبه نشر مقاله کوتاهی در روزنامه نشاط در سال ١٣٧٨منجر شد. ولی نشر آن بهانه‌ای برای سرکوب مطبوعات به دست مخالفان اصلاحات داد وبه توقیف روزنامه ودستگیری وزندانی شدن سه تن از دست‌اندرکاران آن آقایان باقی، شمس‌الواعظین و صفری انجامید.
درهمین فاصله تلاش‌هایی به عمل آمد تا شاید نیروهای سیاسی داخل کشور نیز به پیکار علیه مجازات اعدام بپیوندند. از جمله «گروه ایرانی حقوق بشر» (که من افتخار عضویت آن را داشتم) درسال ١٣٧۴ فراخوانی برای لغو اعدام درایران صادر کرده وازهمه سازمان‌های سیاسی ایرانی خواسته بود که به این فراخوان پاسخ مثبت دهند ومتن این فراخوان را برای سه سازمان سیاسی داخل کشور نیز فرستاد. ازاین سه تنها یکی، حزب ملت ایران به رهبری زنده‌یاد فروهر، به این فراخوان پاسخ مثبت داد. دو تشکیلات دیگر، ازجمله نهضت آزادی ایران، هیچگاه به پیام گروه پاسخ ندادند. صرف نظر از مواضع این سازمان‌ها درمورد مجازات اعدام، به روشنی اعلان صریح هرگونه موضع علیه این مجازات درفضای سیاسی ایران درآن هنگام نیاز به حدی از شجاعت داشت که غالب این سازمان‌ها فاقد آن بودند.
این فضا در دو دهه اخیر وبه خصوص پس ازمقاله روزنامه نشاط درسال ١٣٧٨ که این تابو را درهم شکست درحال تغییر بوده است. نویسندگان متعددی به مناسبت‌های مختلف بحث اعدام را در روزنامه‌ها پیش کشیده‌اند و روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها بارها انتقادهای سازمان‌های حقوق بشری از ادامه مجازات اعدام درایران را منعکس کرده‌اند.
در این مورد به خصوص باید از تلاش‌های پیوسته و محققانه آقای عمادالدین باقی باد کرد که پس از تجربه روزنامه نشاط و تحمل زندانی سنگین به خاطر دفاع از درج مقاله علیه اعدام، به فعالیت‌های حقوق بشری روی آورده، و در یک سلسله کتاب ها، مقالات و گفتارهای تحقیقی به زمینه‌سازی فرهنگی علیه مجازات اعدام، به خصوص از دید مذهبی و فقهی، پرداخته است و به این بحث در فضای سیاسی و اجتماعی ایران دامن می‌زند.
اکنون به مناسبت دهم اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام در ده روز آینده گزیده ای از ده ها مقاله درباره اعدام را که در ۴۲ سال گذشته نوشته ام و درهر یک به مساله اعدام از زاویه یا زوایای خاصی پرداخته‌ام این جا بازنشر می‌کنم. امیدوارم آن‌ها را بپسندید.
حسین باقرزاده ۳۰سپتامبر۲۰۲۱
برگرفته از سایت ایران گلوبال
در باره نویسنده /
امید بایندری
مطالب مرتبط
اطلاعیه ها
-
اردیبهشت 8, 1403 حکم اعدام توماج صالحی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم می کنیم
حکم اعدام توماج صالحی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم میکنیم موجی از اعتراضات گسترده ایرانی ها به صدور حکم اعدام برای خواننده معترض توماج صالحی، از جانب دادگاه انقلاب اصفهان به راه افتاده است. هموطنان معترض مان در سراسر جهان با حمایت معترضین جامعه مدنی کشورهای جهان به راه افتادند تا نهادهای مدافع حقوق بشر، دمکراسی و سکولاریزم صدای اعتراض شان…
-
آذر 23, 1401 🛑 اطلاعیه مشترک شورای مدیریت گذار و شورای ملی تصمیم
با ادای احترام به همه رزمندگان انقلاب پرشکوه “زن، زندگی، آزادی” که این چنین قهرمانانه و فداکارانه در سراسر ایران با نظام جنایت پیشه جمهوری اسلامی نبرد می کنند؛با گرامی داشت یاد عزیز جوانان و همه انسان هایی که در راه رهایی ایران و پاسداشت شأن و حرمت انسانی جان فدا کردند؛و با الهام از…
-
آذر 19, 1401 بیانیه ۳تشکل ترکمن صحرایی بمناسبت روز جهانی حقوق بشر ۲۰۲۲
روز جهانی حقوق بشر نوید بخش دنیایی مبتنی بر آزادی و برابری دهم دسامبر امسال هفتاد وچهارمین سالگرد روزجهانی حقوق بشر است. سند تاریخی منشور ویا اعلامیه جهانی حقوق بشر بمثابه یک عهد و پیمان بین‌المللی در روز دهم دسامبر سال ۱۹۴۸ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. ازآن پس این روز بنام روز جهانی حقوق بشر درحافظه تاریخی بشریت برای همیشه…
-
آذر 2, 1401 نامه۵ سازمان زنان ملیتهای تحت ستم درایران به۹ سازمان بین المللی
نامه پنج سازمان زنان ملیتهای تحت ستم درایران به نه سازمان بین المللی، ازجمله امنستی اینترناسیونال ویونیسف… ازابراز همبستگی شما متشکریم، اما زمان اقدام فوری درایران فرا رسیده است! به: سازمان ملل، یونیسف، عفو بین الملل، سازمان بین المللی کار،ENNHRI وهرکسی به مدافعان حقوق بشر درایران اهمیت می دهدموضوع : ازابراز همبستگی شما متشکرم، اما زمان اقدام فوری برای…
-
آذر 2, 1401 به حمایت مقاومت کردستان به پیوندیم
درحمایت از مقامت کردستان ایران به اعتصاب سراسری به پیوندیم تاریخ جنبش‌های سیاسی و اجتماعی ایران خیزش ها و انقلاب هایی را در دل خود جای داده که بنا به شرایط و ویژه گی ها ، بخشی از نواحی و اتنیک های ایران نقشی چشمگیر و تاثیر گذار در شکل گیری روند آن وقایع تاریخی…
-
آبان 13, 1401 فراخوان سه ائتلاف سیاسی به مناسبت چهلمین روز جمعه‌ی خونین زاهدان و همدردی با مردم خاش
برای چهلمین روز جمعه‌ی خونین زاهدان و همدردی با مردم خاش پس از جمعه‌ی سیاه و خونین خاش در حالی به چھلمین روز جمعه‌ی سیاه و خونین زاھدان که در ھشتم مھرماه ١۴٠١ اتفاق افتاد نزدیک می‌شویم که رژیم سفاک جمهوری اسلامی جمعه‌ی خونین دیگری را در ١٣ آبان در شهرستان خاش رقم زد که…
-
اردیبهشت 26, 1401 اطلاعیه
“کؤنگلۆنگ تاپان دۇست یۇلوندا، جان بِرگین”“جان ده در راه دوستی که دل آرامِ توست”“ماغتئمغولئ پئراغئ” همایش بزرگداشت ۲۸۹-مین سالگرد تولد شاعر بزرگ تورکمن، مختومقلی فراغی در “آق توقای”، با هماهنگی استانداری گلستان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و شورای هماهنگی جمعیت‌ها و انجمن‌های ادبی-فرهنگی تورکمنصحرا برگزار می‌گردد. مکان:آق‌توقای- آرامگاهزمان:پنج‌شنبه ۲۹ اردیبهشت، مراسم رسمی…
-
اسفند 15, 1400 اطلاعیه مشترک دو سازمان فرهنگی وسیاسی ونیز حقوق بشری ترکمن صحرا
نه به جنگ، پیش بسوی صلح ، تفاهم وهمکاری هرچه گسترده تر جهانیان برای حقوق بشر، آزادی و دمکراسی رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، برای حل مسایل و مشکلاتی که روسیه در رابطه با اوکراین دارد، راه جنگ را پذیرفته در روز ۲۴فوریه ۲۰۲۲ فرمان اعزام قوای نظامی صادر نمود و دنیا را در وضعیت بیم وهراس…
-
اردیبهشت 10, 1400 اعتراض مدافعان حقوق بشر ترکمن صحرا بسازمان ملل
اعتراض سازمان مدافعان حقوق بشر ترکمن صحرا به برگزیدن جمهوری اسلامی ایران، به عضویت کمیسیون مقام زن در سازمان ملل اخیرا برخلاف انتظار جامعه مدنی جهانی بویژه جامعه مدنی ایران در رسانه های سراسر جهان اعلام شد جمهوری اسلامی ایران، به عضویت کمیسیون مقام زن درسازمان ملل متحد برگزیده شده است. سوال سازمان مدافعان حقوق بشر ترکمنصحرا از مسئولین سازمان…
