زنان

پوشش زنان ترکمن

264

زنان تورکمن

اشاره: لباس زنان ترکمن سرشار از تنوع و زیبایی است و برای هر دوره سنی نوع پوششمتفاوت است. کلاهی که دختران ترکمن بر سر می گذارند، بوریک، تاسرگ، تاخیه نامیده میشود. روی این کلاه که به صورت گرد و دارای برجستگی می باشد، با پولک و قوبلک هاینقره ای تزیین می دهند. دختران موهای خود را به صورت چهار رشته بافته، دو رشته از جلوو دو رشته به عقب می دهند. موها را با آویزهایی از جنس طلا و نقره به نام «ساچ باغ» (موبند) می آرایند. در نوک و تابَکهای لوله ای شکل به هنگام نامزد شدن پر پرنده ای به نام«ارتاغه» قرار می دهند، به این دختر اوتاغه لی قیز می گویند.

سینه ریز درشتی بر گردن می آویزند به نام «بقو» و بر یقه پیراهن گل سینه می آویزند. شلوار زنانه (بالاق) دارای نقوش زیبا و قدیمیاست که در انتهای پاچه شلوار سوزن دوزی می شود. نقوش آن که به نام «ایق اورنی» گفته می شود، متنوع است.

دویه کله (سر شتر)، سگررمه چویچه (نقش جوجه)، واخ ارمان، ایکی حورمان و علاوه بر آن نقوش قوش قانات، قویماق، تکهنقش، موی نقش، بوستانی نیز کاربرد دارد.

پیراهن زنان سه قسمت دارد. آستین (نیگ)، پهلو (یان)، دامن (آشری). دختران ترکمن از کمربندهایی به نام «هونجی قوشاق»استفاده می کنند. کفش آنان به نام گل میخ لی و قرمه کوش توسط کفاشهای محلی و هنرمندان دوخته می شود. تاج عروس به نامآلین دانگی از نی های بسیار باریک شبیه به جارو بافته شده و دور آن را با پارچه می دوزند و زیور پیشانی (آلین شای) را بدان وصلمی کنند. فلسفه این نوع کلاههای بلند زنان را باید در رمز و راز روزهای نبرد و جنگ جستجو کرد. زیور پیشانی به نامهای گوناگونیاز قبیل «ایگمه»، «اوریما» و «آلین شای» است.

دختران برای دوران عروسی نیم تنه مخصوصی به نام (چاووت) دارند که پر از سوزن دوزی و آویزهایی از سکه و پولکهای نقره ایاست. روسری نسبتا ضخیم آنان با سوزن دوزی به نام (کورته ـ کورتکین) است.

به تدریج که زن ترکمن به سنین میانه پا می نهد از بلندی (تاج عروس) کاسته می شود، (هر سال به اندازه دو انگشت) و در اینزنان نام (تبرک) دارد. پیشانی بند زنان رنگ سیاه می گیرد که این رنگ نشانه کارکشتگی و کسب تجربه است. بر خلاف زنان جوانکه رنگ قرمز به نشانه شادابی، رنگ پیشانی بند آنان است و در مرحله پیری زنان پیر ترکمن، پیشانی بند سفید به نشانه آنکه نوهدختری را عروس کرده و برای نوه پسری اش نیز عروس گرفته است.

 

 تورکمن ها همیشه آزاد زندگی کردند و همیشه آزاد بودند ولی عده ای با افکار افراطی و خراب اسلامی شان در تلاش هستند که اینتمدن و فرهنگ و پوشش اصیل این قوم را از بین ببرند و در تلاشند تا تمام اقوام مختلف در ایران اصالت خود را از داده و بهاعراب متمایل شوند. من عرب نیستم و هیچ ترکمنی، هیچ ترکی، هیچ فارسی و هیچ اقلیت کوچک و بزرگی که در ایران زندگی میکنند عرب نیستند و هر کدام پوششی اصیل دارند که پشت آن تاریخ و تمدن و فرهنگ اون اقوام نهفته است.

پوشش ما تورکمن ها برایمان بسیار زیباست و مهم است که حتی با دیدنش احساس غرور میکنیم چرا که این هویتمان  است وایران با اقوام رنگارنگش زیباست، ولی در ایران با خرافات در مورد پوشش اسلامی ذهن های زنان و دختران این مرز و بوم رامسموم کرده اند.

این چگونه دین ایست که زنان و دخترانمان اختیاری برای جسم خود ندارند و مانند کالایی است که تزئینش به دست مرداناست، برای چنین مردانی باید فقط باید مانکن هایی که این روزها خبرش در رسانه ها بیداد میکند داد تا به هر نوعی که بخواهندتزئین کنند،ادیان هویت و حرمت زن را از انان گرفته است، هرموجود زنده و هر انسانی اعم از زن و مرد آزاد زاده شده و باید آزادزندگی کنند.

در میان تورکمن ها چیزی به نام مهریه وجود ندارد و در قبال آن هیچ وقت قول و قراری برای اجازه زن از مرد باشد در میاننیست، زنان و مردان تورکمن آزاد زندگی میکنند. در تاریخ تورکمن ها، زنانی بودند که فرماندهی لشگری از مردان را بر عهده داشتهاند.

ولی امروز تمام آن شیر زنان را فراموش کرده ایم و با انداختن پارچه ای سیاه بر رویشان به تاریک خانه تاریخ کشانده ایم.

من امروز از آزادی،شجاعت و مهر و محبت زنان تورکمن ایران زمین می نویسم چون آنها مادران دلسوزی بودند که هویتمان راحفظ کرده اند ولی در کمال تاسف ایرانمان بدست لاشخورانی افتاده است که تب عرب زدگی دارند، و تلاش می کنند تا هویت واصالت ایرانیان را بر باد دهند، این خائنان همیشه در تاریخ ایران بوده اند.

نویسنده: امیدبایندری

منبع

گزارشگران

در باره نویسنده / 

امید بایندری

کنشگر و مدافع حقوق بشر

مطالب مرتبط

اطلاعیه ها

  • 🛑 اطلاعیه مشترک شورای مدیریت گذار و شورای ملی تصمیم

    با ادای احترام به همه رزمندگان انقلاب پرشکوه “زن، زندگی، آزادی” که این چنین قهرمانانه و فداکارانه در سراسر ایران با نظام جنایت پیشه جمهوری اسلامی نبرد می کنند؛با گرامی داشت یاد عزیز جوانان و همه انسان هایی که در راه رهایی ایران و پاسداشت شأن و حرمت انسانی جان فدا کردند؛و با الهام از…

  • بیانیه 3تشکل ترکمن صحرایی بمناسبت روز جهانی حقوق بشر 2022

    روز جهانی حقوق بشر نوید بخش دنیایی مبتنی بر آزادی و برابری     دهم دسامبر امسال هفتاد وچهارمین سالگرد روزجهانی حقوق بشر است. سند تاریخی منشور ویا اعلامیه جهانی حقوق بشر بمثابه یک عهد و پیمان بین‌المللی در روز دهم دسامبر سال 1948 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. ازآن پس این روز بنام روز جهانی حقوق بشر درحافظه تاریخی بشریت برای همیشه…

  • نامه5 سازمان زنان ملیتهای تحت ستم درایران به9 سازمان بین المللی

    نامه پنج سازمان زنان ملیت‌های تحت ستم درایران به نه سازمان بین المللی، ازجمله امنستی اینترناسیونال ویونیسف… ازابراز همبستگی شما متشکریم، اما زمان اقدام فوری درایران فرا رسیده است! به: سازمان ملل، یونیسف، عفو بین الملل، سازمان بین المللی کار،ENNHRI  وهرکسی به مدافعان حقوق بشر درایران اهمیت می دهدموضوع :  ازابراز همبستگی شما متشکرم، اما زمان اقدام فوری برای…

  • به حمایت مقاومت کردستان به پیوندیم

    درحمایت از مقامت کردستان ایران به اعتصاب سراسری به پیوندیم تاریخ جنبش‌های سیاسی و اجتماعی ایران خیزش ها و انقلاب هایی را در دل خود جای داده که بنا به شرایط و ویژه گی ها ، بخشی از نواحی و اتنیک های ایران نقشی چشمگیر و تاثیر گذار در شکل گیری روند آن وقایع تاریخی…

  • فراخوان سه ائتلاف سياسی به مناسبت چهلمین روز جمعه‌ی خونین زاهدان و همدردی با مردم خاش

    برای چهلمین روز جمعه‌ی خونین زاهدان و همدردی با مردم خاش پس از جمعه‌ی سیاه و خونین خاش در حالی به چھلمین روز جمعه‌ی سیاه و خونین زاھدان که در ھشتم مھرماه ١٤٠١ اتفاق افتاد نزدیک می‌شویم که رژیم سفاک جمهوری اسلامی جمعه‌ی خونین دیگری را در ١٣ آبان در شهرستان خاش رقم زد که…

  • اطلاعیه‌

    “کؤنگلۆنگ تاپان دۇست یۇلوندا، جان بِرگین”“جان ده در راه دوستی که دل آرامِ توست”“ماغتئمغولئ پئراغئ” همایش بزرگداشت 289-مین سالگرد تولد شاعر بزرگ تورکمن، مختومقلی فراغی در “آق توقای”، با هماهنگی استانداری گلستان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و شورای هماهنگی جمعیت‌ها و انجمن‌های ادبی-فرهنگی تورکمنصحرا برگزار می‌گردد. مکان:آق‌توقای- آرامگاهزمان:پنج‌شنبه 29 اردیبهشت، مراسم رسمی…

  • اطلاعیه مشترک دو سازمان فرهنگی وسیاسی ونیز حقوق بشری ترکمن صحرا

    نه به جنگ، پیش بسوی صلح ، تفاهم وهمکاری هرچه گسترده تر جهانیان برای حقوق بشر، آزادی و دمکراسی  رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، برای حل مسایل و مشکلاتی که روسیه در رابطه با اوکراین دارد، راه جنگ را پذیرفته در روز 24فوریه 2022 فرمان اعزام قوای نظامی صادر نمود و دنیا را در وضعیت بیم وهراس…

  • اعتراض مدافعان حقوق بشر ترکمن صحرا بسازمان ملل

    اعتراض سازمان مدافعان حقوق بشر ترکمن صحرا   به برگزیدن جمهوری اسلامی ایران، به عضویت کمیسیون مقام زن در سازمان ملل اخیرا برخلاف انتظار جامعه مدنی جهانی بویژه جامعه مدنی ایران  در رسانه های سراسر جهان اعلام شد جمهوری اسلامی ایران، به عضویت کمیسیون مقام زن درسازمان ملل متحد برگزیده شده است. سوال سازمان  مدافعان حقوق بشر ترکمنصحرا  از مسئولین سازمان…

  • اطلاعیه 3ائتلاف اتحادیه ای با عنوان موج دوم کرونا وحکومت ناپیدا

    کنگره ملیتهای ایران فدرال، شورای دموکراسی خواهان ایران، همبستگی برای آزادی وبرابری درایران موج دوم کرونا وحکومت ناپیدا ! همانگونه که از سوی پزشکان و دانشمندان پیشبینی می‌شد، موج دوم ویروس کرونا جهان را دربرگرفته و این بار به مراتب شدیدتر و وسیعتر جان انسانها را تهدید می‌کند. هنوز نه داروئی برای مداوای آن یافته اند…

  • بمناسبت درگذشت مرد نیکوکار سرشناسی از تورکمنصحرا

    احمد محمدی سرمایه دار سرشناسی درامور خیریه ونیز کارخانه داری باسابقه وموفق و خوشنام ترکمنصحرا واهل گنبد کاووس، کسی که از سال های پس از پایان جنگ دوم جهانی وقتی که در ترکمن صحرا و شهر گنبد رونق اقتصادی آغاز می شود موجب اشتغال نزدیک به هزار نفر درمجموعه  کارخانجات و مزارع اش شده بود،…

  • حکم اعدام ۳ نفر از معترضین آبان ماه ۹۸ تایید شد

    احکام اعدام امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی، سه تن از شهروندان بازداشت شده در جریان اعتراضات سراسری آبان ماه ۹۸ در دیوان عالی کشور تایید شد. این افراد پیشتر توسط دادگاه انقلاب تهران به حبس، شلاق و اعدام محکوم شده بودند حکم اعدام سه متهم اعتراضات آبان ماه تایید شد احکام اعدام امیرحسین…

  • بیانیه شورای دمکراسی خواهان ایران درباره کشته شدن قاسم سلیمانی

  • بیانیه شورای دمکراسی خواهان ایران

    همانطور که در روزها و هفته های گذشته شاهد بودیم حکومت ضد مردمی جمهوری اسلامی در اقدامی جنایتکارانه و مطابق روال بیش از چهل سال حکومتداری خود, خیل عظیم مردم معترض به گرانی و بیکاری را که به صورت مسالمت آمیز به خیابانها آمده بودند بدون رعایت هیچگونه موازین حقوق بشری به گلوله بست که…

  • درخواست از جامعه جهانی برای حمایت از معترضان

     بیانیه کانون مدافعان حقوق بشردرخواست از جامعه جهانی برای حمایت از معترضانطی روزهای اخیر و با افزایش ناگهانی و بی سابقه قیمت بنزین در ایران،  در واکنش به این تصمیم و در سراسر کشور مردم دست به تجمعات اعتراض آمیز زده اند. متاسفانه و بنا به اخبار منتشر شده توسط رسانه های گوناگون، این اعتراضات…

  • اعلامیه شورای دمکراسی خواهان ایران درحمایت ازموج جدید جنبش مردمان ایران علیه حکومت

    مردم آزادیخواە ایرانفعالان حقوق بشر،نھادھای جامعە مدنی،رسانه های برون مرزی ھمانگونە کە مشاھدە میکنیم در روزھای اخیر حکومت ضد مردمی جمھوری اسلامی در راستای پیشبرد سیاست ھای فتنە گرانە خود درمنطقە وھمچنین برای پر کردن خزانە خود بار دیگر سفرەھای مردم را نشانە گرفته است، بە گونەای کە در یک شبانە روز قیمت بنزین در…

  • اطلاعیه/ آجی حابر

    بیر گون اوّنگ یعنی 30 شهریور1398 داشلی برون یولیندا بیر مسافرلی مینی بوس 18 چرخلی بیر تریلی بیله چاقیشماغی نتیجه سینده ۱۳ دن کوّپ مسافر آرادان چیقیپ، اونلارچا یارالی بولان مسافر هم گنبد کاووس ینگ بیمارستانلارینا یوللانیپ دیر بو آجی خبری ترکمن صحرا بیله گلستان ولایت نینگ یاشایجیلارینا تسلیت آیدیپ مرحوم بولان لارینگ غالانلارینا بیک…

  • درباره سایت

    در این وب سایت و در شبکه های اجتماعی , مدافعان حقوق بشر تورکمنصحرا به کمک شما عزیزان تلاش می کنیم تا صدای مردمی که از دیرباز مورد ظلم و ستم بوده و هستند رو به گوش جهانیان برسانیم.
    تمام افراد بشر آزاد زاده می شوند و از لحاظ حيثيت و کرامت و حقوق با هم برابرند. همگی دارای عقل و وجدان هستند و بايد با يکديگر با روحيه ای برادرانه رفتار کنند.

    ما در شبکه های اجتماعی دنبال کنید